خفگی و اختلالات تنفسی – بخش 1
تنفس، به عنوان یکی از اعمال حیاتی بسیار مهم، اکسیژن مورد نیاز سلول های بدن را تامین می کند. با توجه به عدم ذخیره اکسیژن در بدن باید تنفس استمرار داشته باشد.
لازمه ی برقراری تنفس به طور عمده وجود اکسیژن کافی در محیط و باز بودن و سالم بودن راه های هوایی می باشد. بنابراین هر گاه بنا به دلایلی در انتقال اکسیژن به ریه ها و جذب آن توسط گردش خون اختلالی ایجاد شود، فرد دچار مشکلات شدید تنفسی شده، در آستانه خفگی و خطر مرگ قرار می گیرد.
از آنجا که یکی از وظایف امدادگر شیوه صحیح برخورد با مصدومی است که دچار خفگی و اختلالات تنفسی شده است در این فصل شما را با خفگی و شایع ترین این اختلالات مانند جسم خارجی در راه تنفس، غرق شدگی، خفگی با گاز های سمی، نشانه های عمومی خفگی، فشردگی راه هوایی، علائم و نشانه ها و اقدامات لازم در هر مورد آشنا خواهیم کرد.
خفگی چه زمان رخ می دهد:
خفگی زمانی رخ می دهد که بافت های بدن به اکسیژن کافی دسترسی نداشته باشند. در صورتی که به مدت سه دقیقه اکسیژن به مغز نرسد، بسیاری از سلول های حیاتی مغز نابود می شوند.
عوامل مختلفی می توانند باعث بروز خفگی شوند که عبارت اند از:
الف) نرسیدن اکسیژن به بدن به علت مسدود شدن راه تنفسی: فشرده شدن راه تنفسی، وجود مایعات در راه تنفس، افتادن زبان به عقب گلو در مصدوم بیهوش، اجسام خارجی در مجرای تنفسی و . . .
ب) عواملی که بر روی مغز یا اعصاب تنظیم کننده دستگاه تنفس اثر می گذارند: برق گرفتگی، مسمومیت ها، استنشاق گاز های سمی و برخی بیماری . . .
پ) کاهش مقدار اکسیژن موجود در هوا: صعود به قله های مرتفع، تنفس در چاه ها یا تونل ها، غواصی در عمق زیاد . . .
علائم و نشانه های عمومی خفگی:
عبارتند از: اشکال در تنفس افزایش تعداد و عمق تنفس، خر خر کردن، کف کردن دهان، کبودی لب ها و بستر ناخن ها، گیجی. حواس پرتی و گاهی اوقات قطع تنفس و بیهوشی.
مدت زمان مرگ با خفگی
مدت زمان مرگ با خفگی بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله سن، سلامتی عمومی، عوامل محیطی و نوع خفگی. در بیشتر موارد، اگر نجات دهنده در کمتر از ۴ تا ۶ دقیقه به محل وارد شود و با ترکیبی از تنفس مصنوعی و کمکهای قلبی-ریوی، فرد را به حالت پایدار برساند، میتوان از مرگ با خفگی جلوگیری کرد. با این حال، در صورت عدم تداوم تنفس و قلبی-ریوی، مرگ در عرض چند دقیقه رخ میدهد.
علائم مرگ در اثر خفگی
علائم مرگ در اثر خفگی شامل عدم تنفس، عدم تپش قلب، پوستهای صورت و گردن آبی رنگ شده، عدم حرکت و عدم پاسخ به تحریکات خارجی میشود. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید فوراً به خدمات اورژانسی مراجعه کرد.
تعریف غرق شدگی
ورود آب به راه های هوایی می تواند منجر به خفگی و اختلالات شدید تنفسی شود. شیوع غرق شدگی در کودکان و پسران نوجوان و در تابستان بیشتر است. اقدامات اولیه در مورد فرد غرق شده را حتی در صورت بروز علائم واضح مرگ (از قبیل مردمک های ثابت و گشاد) انجام دهید.
زیرا ممکن است مصدوم هنوز محتاج انجام کمک های اولیه باشد، در بررسی های انجام شده، ملاحظه شده است که انجام اقدامات اولیه در برخی از غرق شدگان با مردمک های ثابت و گشاد نه تنها منجر به زنده ماندن آن ها گردیده بلکه هیچ عارضه ای نیز در آن ها مشاهده نشده است.
در عین حال هر چه حرارت آب پایین تر باشد، شانس زنده ماندن فرد غرق شده بیشتر است. زیرا در حرارت پایین قلب می تواند برای مدت طولانی تری بدون تپش زنده بماند، ولی خطر سرما زدگی در شرایط فوق افزایش می یابد.
به جز در موارد فوق که ورود آب به شش ها باعث خفگی می شود، نوع دیگری از غرق شدن موسوم به غرق شدن خشک وجود دارد که عبارت است از انقباض موضعی (اسپاسم) گلو که منجر به تنگی مجرای تنفس شده و باعث خفگی می گردد.
غریق کیست؟
غریق را معمولا در آب می یابیم. ممکن است دهان او پر از شن یا یا گل و لای باشد (اگر در دریا یا رودخانه غرق شده باشد) علائمی که در مصدوم مشاهده می شود عبارتند از:
لب ها و زیر ناخن ها او کبود است. تنفس و حرکات سینه و شکم وجود ندارد و در صورت وجود تنفس، تنفس وی با خرخر همراه است.
اقدامات اولیه
مصدومی که در حال غرق شدگی است اگر به ساحل یا کناره استخر نزدیک است سعی کنید از وسیله ای مانند یک پارو، شاخه درخت، چوب ماهیگیری و یا اشیاء محکم دیگر استفاده کرده و به سمت مصدوم نگه دارید.
مطمئن شوید که زیر پایتان محکم و سفت است و به داخل آب لیز نمی خورید. وقتی مصدوم وسیله را گرفت او را به سمت ساحل بکشید.
اگر مصدوم آنقدر دور است که نمی تواند وسیله را بگیرد راه دیگر پرتاب چیزی به سوی اوست.
بهترین وسیله برای پرتاب، طناب است.
برای این کار یک طناب یا ریسمان بلند را به یک که شناور می ماند مانند تیوپ نجات، یونولیت، ظروف پلاستیکی در دار ببندید. وسیله را به سوی مصدوم پرتاب کنید. وقتی که مصدوم وسیله شناور را گرفت او را به سوی ساحل بکشید.
اگر مصدوم هوشیار نیست و با طناب هم نمی توان به او دست یافت، لازم است جهت دستیابی سریع با قایق و یا با شنا کردن با استفاده از یک تخته شناور به سوی او برویم.
هرگز سعی نکنید به سمت فرد در حال غرق شدن بروید مگر این که:
- شناگر خوبی باشید و. . . . . .
- تکنیک های نجات غریق را به طور خاص آموزش دیده باشید و. . . . . . .
- وسایل شخصی شناور ماندن روی آب را بپوشید و. . . . . . . .
- توسط غریق نجات های دیگر همراهی شوید.
در صورت رعایت اصول فوق مراحل زیر را در مورد مراقبت از مصدومین دچار غرق شدگی انجام دهید:
1- مصدوم را از درون آب هر چه سریع تر و ایمن تر خارج کنید. اگر مشکوک به آسیب ستون فقرات هستید او را در حالت بی حرکت با نگه داشتن سر و گردن در امتداد ستون فقرات حفظ کنید و سپس قبل از خارج کردن مصدوم از آب او را به یک تخته پشتی ببندید.
2- اگر مصدوم را در وضعیت صورت رو به پایین یافتید، سر و گردن او را توسط بازوان بی حرکت کنید. سپس او را به آرامی بچرخانید به طوری که سر و صورت رو به بالا قرار گیرد.
3- تنفس دهان به بینی او را از اولین برخورد با غریق شروع کنید، در صورتی که توان دارید در همان حالی که او را به خشکی می کشانید، گهگاه به او تنفس بدهید.
4- زمانی که مصدوم را به خشکی رساندید، مجددا تنفس او را بررسی کنید. در صورت عدم وجود تنفس عملیات احیای قلبی ـ ریوی را هر چه سریع تر آغاز کنید و وقتی آن را شروع کردید، دیگر متوقف نکنید، حتی اگر مصدوم برای دقایق طولانی (حتی 40 دقیقه) در آب مانده باشد.
فراموش نکنید:
حرکات فوق نباید بی دلیل و در هر موردی انجام شوند، بلکه در موارد استثنائی به انجام آن ها نیاز داریم و آن زمانی است که تورم معده آنقدر زیاد باشد که به طور واضح در تنفس مصنوعی اشکال ایجاد نماید.
فردی که داخل آب کم عمق شیرجه رفته و در اثر اصابت سر به کف زمین هوشیاری خود را از دست داده است، احتمال زیادی وجود دارد که نخاع گردنی او آسیب دیده باشد. بنابراین در جابه جا نمودن مصدوم دقت نمایید.
ورود حتی مقادیر اندک آب به ریه می تواند در چند ساعت بعد سبب عوارض مرگباری شود.
بنابراین هر غریقی، حتی اگر هوشیار است و به خوبی تنفس می کند باید سریعا به بیمارستان انتقال یابد.
فشرده شدن گلو
فشرده شدن گلو عبارت است از وارد آمدن فشار روی گلو و بسته شدن مجرای تنفس توسط یک شی تنگ مانند شال گردن یا طناب که موجب نرسیدن هوا به ریه ها می شود. این عمل ممکن است به طور عمدی انجام شود مانند شخصی که مورد حمله قرار گرفته است یا ممکن است غیر عمد باشد. به طور مثال شال گردن شخص در جای گیر کند.
علائم و نشانه ها
- بروز علائم و نشانه های عمومی خفگی.
- برافروختگی صورت و گردن همراه با برجسته شدن سیاهرگ های گردن.
- شیء خارجی ممکن است هنوز هم در اطراف گردن قابل مشاهده باشد مانند یک شال گردن یا ممکن است اثر فرورفتگی آن روی پوست نمایان باش مانند اثر سیم.
اقدامات اولیه
عامل ایجاد کننده خفگی را رفع کنید حتی اگر نشانه ای از حیات در مصدوم دیده نمی شود، اگر مصدوم به دار آویخته شده، بدن او را بگیرید و وزن او را روی بدن خود بیندازید، طناب را از اطراف یا بالای گره ببرید، زیرا باز کردن آن طول می کشد و همچنین گره از نظر پزشکی قانونی ارزش دارد.
در صورت امکان مصدوم را روی سطح صاف بخوابانید. چنانچه بیهوش است ولی به طور عادی نفس می کشد او را در وضعیت بهبود قرار دهید. در غیر این صورت عملیات احیای قلبی ـ ریوی را شروع کنید.
دیدگاهتان را بنویسید