جراحت با جسم خارجی | فروردین 1401
این مقاله در مورد جراحت با جسم خارجی در اندام های مختلف من جمله چشم و گوش صحبت می کند و اقدامات اولیه در جهت مواجهه با آن را بیان می کنیم.
جسم خارجی در چشم
از جمله جراحت با جسم خارجی می توان به جسم خارجی در چشم اشاره کرد. تمامی جراحت های چشم می توانند وخیم باشند زیرا خرده ریزه هایی که وارد چشم می شوند ممکن است کره چشم را سوراخ کرده و به بافت های داخل چشم صدمه زده و ایجاد عفونت نمایند.
شایع ترین اجسام خارجی چشم شامل ذرات غبار یا سنگ ریزه و یا مژه های کنده شده هستند. این مواد خارجی می توانند موجب ناراحتی و التهاب چشم شوند.
در اکثر موارد می توان آنها را به راحتی از چشم بیرون آورد ولی در مورادی که جسم خارجی در ناحیه رنگی چشم (مردمک و عنبیه) قرار گرفته و یا کره چشم را سوراخ کرده به هیچ عنوان سعی در خارج نمودن آن ها ننمایید و مصدوم را سریعاً به مراکز درمانی برسانید.
علائم و نشانه ها
- چشم مصدوم دردناک و دچار خارش است.
- دید چشم درگیر ممکن است مختل شود.
- چشم مصدوم قرمز شده و دچار اشک ریزش است.
اقدامات اولیه
- مصدوم را از دست زدن به چشم آسیب دیده باز دارید.
- از مصدم بخواهید که روی یک صندلی رو به نور نشسته و به عقب تکیه دهد.
- کنار مصدوم بایستید، با یک دست چانه مصدوم را گرفته و با استفاده از انگشتان شست و اشاره دست دیگر، پلک های چشم آسیب دیده را از هم جدا کرده و پلک زیرین را به پایین بکشید. از مصدوم بخواهید که به چپ، راست، بالا و پایین نگاه کند.
- وقتی شیء خارجی را دیدید سعی کنید با ریختن آب تمیز به وسیله قطره چکان آن را شسته تا بیرون بیاید. در صورت عدم دسترسی به قطره چکان می توانید از یک تنگ یا شیر آب جهت شستشوی چشم مصدوم استفاده کنید.
- اگر این کار موفقیت آمیز نبود و مطمئن هستید که شیء خارجی به چشم نچسبیده با استفاده از یک تکه پنبه مرطوب که روی یک چوب کبریت وصل شده و یا یک دستمال تمیز مرطوب شیء را بیرون برانید.
- اگر شیء خارجی زیرپلک بالایی (که محل شایعی برای اجسام خارجی چشم است) قرار گرفته بود از مصدوم بخواهید که به پایین نگاه کند. مژه های پلک بالایی را به سمت پایین و بیرون روی پلک پایینی بکشید.
- اگر مژه های پلک پایین، شیء خارجی را بیرون نیاورد از مصدوم بخواهید که در زیر آب چشم خود را باز و بسته کند. اگر موفقیتی حاصل نشد، با استفاده از چشم بند یا پیچیدن گاز دور یک تکه پنبه چشم را پوشانده و آن را شل باندپیچی نمایید و مصدوم را روانه مرکز درمانی کنید.
- اگر شیء خارجی در ناحیه رنگی چشم قرار داشت و یا در کره چشم فرورفته و یا به آن چسبیده بود کوشش نکنید که آن را خارج نمایید. از مصدوم بخواهید که چشم خود را حرکت ندهد.
- در صورتی که اسید یا قلیا به چشم پاشیده شود باید فوراً چشم را با آب تمیز آنقدر شست تا اثر سوزش چشم برطرف گشته یا حداقل ضعیف شود. هنگام شستن باید دقت کرد که پس آب چشم ناخوش به چشم سالم نرسد. به همین جهت شستشوی چشم را بای از گوشه داخلی شروع کرد تا پس آب آن از گوشه خارجی چشم سرازیر شود.
فراموش نکنید:
اگر چه در ارتباط با اجسام خارجی چشم، در صورت عدم حصول موفقیت در خارج نمودن جسم خارجی توسط امدادگر، تاخیر در رساندن مصدوم به مرکز درمانی جایز نیست ولی این مسئله در ارتباط با اجسام خارجی فلزی از تاکید بیشتری برخوردار بوده و باید در اسرع وقت مصدوم را به مرکز درمانی رساند.
جسم خارجی در گوش
شایع ترین جراحت با جسم خارجی در کودکان این حالت است و ممکن است سبب کاهش شنوایی موقت شود ولی نفوذ عمیق شیء می تواند به پرده گوش آسیب برساند که در این صورت مصدوم ممکن است از درد زیاد گوش و احتمالاً خروج مختصری خون از گوش شکایت کند. لذا باید فوراً در صدد بیرون آوردن آن از طریق مراجعه به مراکز درمانی باشید.
فراموش نکنید:
اگر اشیایی مانند چوب کبریت، دانه نخود، عدس، لپه و امثال آن داخل گوش شود به علت محیط مرطوب، اشیاء فوق متورم شده و بزرگتر می گردد، لذا باید فوراً در صدد بیرون آوردن آن از طریق مراجعه به مراکز درمانی باشید.
علائم و نشانه ها
- مصدوم از درد گوش می نالد.
- در صورت ورود حشره به گوش مصدوم احساس ارتعاش در گوش می کند.
- ممکن است شنوایی گوش آسیب دیده مختل شود.
اقدامات اولیه
- به مصدوم اطمینان خاطر بدهید.
- کوشش نکنید که شیء خارجی را گرفته و بیرون بکشید، زیرا این کار ممکن است باعث سوراخ شدن پرده گوش شود.
- اگر حشره زنده ای وارد گوش شود برای جلوگیری از صدمه گوش و آزردگی ناشی از صدای حشره، چراغ قوه را در جلوی سوراخ گوش قرار دهید بدین ترتیب حشره به سمت روشنایی خزیده و خارج می شود.
- چنانچه حشره از گوش خارج نشد چند قطره روغن زیتون یا بادام، پارافین، قطره گوش گلیسیرین دار و یا آب در گوش ریخته و پس از چند دقیقه سر را بسوی دیگر بگردانید، به طوری که گوش به طرف پایین قرار گیرد بدین ترتیب ممکن است مایع و حشره مرده از گوش بیرون آید. اگر بدین وسیله هم حشره خارج نشد فوراً برای خارج نمودن آن به مراکز درمانی مراجعه کنید.
فراموش نکنید:
در صورتی که فرد سابقه پارگی پرده گوش دارد، از ریختن هر گونه مایع به داخل گوش خودداری نمایید.
جسم خارجی در بینی
از دیگر جراحت با جسم خارجی این حالت است که معمولاً برای بچه هایی که کوشش می کنند اشیاء مختلفی را در بینی فرو کنند پیش می آيد (لازم به ذکر است که علت شیوع این امر در کودکان سنین پایین ناشی از معطوف شدن حس کنجکاوی کودک به حفرات بدن خودش می باشد) اجسام خارجی ممکن است به صورت شل و آزاد در بینی قرار بگیرند ولی در صورت تیز بودن می توانند به بافت های بدن آسیب برسانند.
کوشش نکنید که شیء خارجی را از بینی خارج کنید، بلکه مصدوم را به بیمارستان برسانید تا با ابزار مخصوص و توسط پزشک جسم خارجی بیرون آورده شود.
علائم و نشانه ها
- ممکن است مصدوم از لحاظ تنفس با بینی دچار اشکال شود.
- گاهی بینی ورم کرده بنظر می آید.
- روان شدن یک مایع (غالباً آغشته به خون) از یک یا هر دو سوراخ بینی.
توجه: در صورتی که مدت زمان زیادی از این حادثه گذشته باشد می توان ترشح یک طرفه چرکی را از سوراخ سمت مبتلا مشاهده نمود.
اقدامات اولیه:
- مصدوم را آرام نموده و توصیه کنید که از راه دهان نفس بکشد. از مصدوم بخواهید که هوا را از راه دهان به ریه ها فرستاده و سپس با گرفتن سمت سالم بینی سعی کنید با خروج هوا از سمت مبتلا شیء خارجی را بیرون براند.
- مصدوم را به بیمارستان برسانید.
نباید کوشش کنید که هر جسم خارجی را از بینی خارج کنید.
دیدگاهتان را بنویسید