تاریخچه کاشت مو + فیزیولوژی مو + سن ریزش مو
تاریخچه کاشت مو در ایران
اولین پزشکانی که کاشت مو در ایران توسط آنها انجام شده، می توان از استاد یحیی دولتی، متخصص پوست و مو نام برد. ایشان دوره تخصصی خود را در سال ۱۹۶۹ در آمریکا گذرانده و از سال ۱۹۷۲ میلادی (۱۳۵۱ ه. ش) در ایران مشغول به کار تحقیق و طبابت در رشته پوست و مو شدند. ایشان با توجه به دوره ای که برای کاشت مو گذرانده بودند، کاشت مو را در ایران به روش FUE یا FIT شروع نموده اند.
در سال ۱۳۷۴ آقای دکتر زمانی متخصص T کاشت مو به روش جدید را برای اولین بار با موفقیت در ایران انجام دادند؛ البته ایشان نیز تکنیک کاشت مو را در آمریکا فرا گرفته بودند. به طور قطع آقای دکتر زمانی اولین پزشکی بودند که کاشت مو با روش برشی یا FUT را در ایران معرفی کرده و به صورت حرفه ای در این زمینه مشغول به کار شدند.
از دیگر همکاری که می توان از ایشان به عنوان اولین ها در ایران یاد کرد، جناب آقای دکتر جلالی متخصص پوست و مو هستند که کاشت مو را به صورت علمی و عملی انجام داده اند. البته شاید همکاران دیگری در زمینه کاشت مو در آن سالها مشغول به کار بوده اند و ما از آن بی اطلاع هستیم. در صورتی که همکاران محترم، این کتاب را مطالعه می فرمایند از پزشکان دیگری که می توان به عنوان پیشکسوتان رشته ی کاشت مو در ایران از آنها یاد کرد اطلاعی دارند، لطفا ما را مطلع کنند تا انشاءالله در چاپ های بعدی کتاب از آنها نام برده شود.
فیزیولوژی مو
رشد مو شامل سه فاز اصلی است. ابتدا سلولهای زنده در انتهای پیاز مو یک رشد فعال میتوتیک دارند و نهایتا به شکل یک ستون متراکم به سمت سطح پوست پیشروی می کنند؛ سپس یک ناحیه کراتینه در بالای سلولهای تقسیم شونده تشکیل می شود. سلولهای زنده آب خود را از دست می دهند و می میرند و به توده ای از کراتین تبدیل می شوند. تارهای کراتین توسط یک ماتریکس غنی از cysteine به یکدیگر می چسبند. ریشه مو در این مرحله به سطح پوست هدایت می شود تا این که این مو دچار ریزش گردد. هسته ی سازنده ی مو که در زیر سلولهای تقسیم شونده ی پیاز مو قرار دارد، نقش مؤثری در کنترل و تنظیم چرخه رشد مو دارد.
فازهای چرخه ی رشد مو عبارت اند از:
فاز آناژن یا فاز رشد فعال:
در این فاز سلول های انتهای پیاز مو افزایش یافته در الینه می شوند. در شخصی که موهای وی حالت طبیعی و بدون ریزش دارد، به طور نرمال حدود ۹۰٪ از موها در این فاز قرار دارند. به طور متوسط این فاز ۳ سال طول می کشد.
فاز کاتاژن:
در این فاز پایه ی مو کراتینه شده و یک شکل گرز مانند پیدا می کند، خود را از هسته سازنده جدا ساخته به سمت سطح پوست پیشروی می کند و تنها به وسیله ی یک رشته بافت همبند به هسته ی سازنده متصل است. این فاز بین ۲ تا ۳ هفته طول می کشد.
فاز تلوژن:
در طول این فاز که به آن فاز استراحت نیز گفته می شود، اتصالات ریشه ی مو ضعیف و ضعیف تر می شوند و نهایتا مو دچار ریزش می شود. در طول این فاز پیاز مو غیر فعال بوده و رشد مو متوقف می شود. این فاز ۳ تا ۴ ماه طول می کشد. این به خواب رفتن موها معمولا پس از کاشت مو نیز رخ می دهد؛ به همین خاطر رشد گرفت ها در این فاز قابل مشاهده نیست. همچنین برخی از موهای سر پس از جراحی کاشت مو ابتدا وارد فاز کاتاژن و سپس وارد فاز تلوژن می شوند که به آن telogen effluvium گفته می شود. به طور معمول حدود ۱۰٪ از پیازهای مو در یک سر غیر طاس در فاز تلوژن قرار دارند.
خصوصیات تل سر طبیعی
میانگین رشد موی سر:
۳۵ میلی متر در روز و یا ۱ سانتی متر در ماه است. برای ضخامت مو نمی توان عدد مشخص و دقیقی بیان نمود چرا که بسته به عوامل ژنتیکی در افراد و نژادهای مختلف متفاوت است. به همین خاطر ضخامت مو به صورت طبیعی می تواند از ۱۸ الی ۱۸۰ میکرون متغیر باشد. تراکم موی سر در اکثر افراد حدود ۸۰ تا ۱۲۰ تار مو در ۱ سانتی مربع است که در نژادهای مختلف و حتی افراد یک نژاد نیز می تواند متفاوت باشد.
در شبانه روز ۷۰ تا ۱۰۰ تار مو دچار ریزش می شوند که با موهایی که از قبل دچار ریزش و در حال رشد هستند یک حالت بالانس و توازن را ایجاد می کند؛ لذا سر در این شرایط حالت کم موئی را نشان نمی دهد. حال اگر این توازن به هر علت بر هم بخورد ما شاهد کم شدن حجم موهای سر و مشخص شدن کف سر خواهیم بود.
عوامل مؤثر در ریزش مو
- حساس بودن موها به هورمون تستسترون
- ارث
- استرس
- کمبود ویتامین و املاح
- بیماری ها
- تغییرات هورمونی (کم کاری و پر کاری تیروئید و …)
- تصادف و سوختگی ها
- داروها
- دورهی بعد از بارداری در خانم ها
سن ریزش مو
ضعیف شدن و از بین رفتن موهای سر به جز در بیماری های خاص به صورت ناگهانی و ظرف مدت کوتاه انجام نمی گیرد و سن خاصی برای این مساله مشخص نشده است؛ در برخی آقایان، موها از سن ۱۸ سالگی شروع به ریزش می نمایند و در سن ۲۱ تا ۲۴ سالگی ناحیه ی جلوی سر کاملا خالی از مو می شود ولی برخی دیگر تا سن ۳۵ سالگی از موهای بسیار خوبی به لحاظ تراکم برخوردارند. در بعضی از آقایان نیز تازه از سن ۲۵ سالگی ریزش مو شروع می شود.
این مسأله دقيقا مربوط به ژن حساس به هورمون تستسترون است که در موهای هر فرد وجود دارد ولی همانطوری قم اشاره شد قرار نیست این اتفاق ظرف مدت یک شب یا یک ماه برای تمام موها و در تمامی افراد مذکر یک خانواده رخ دهد. موهای ناحیه جلو و وسط سر معمولا بیشتر تحت تاثیر ژن حساس به هورمون هستند. لذا شما افراد زیادی را دیده اید که موهای جلو و وسط سر آنها دچار ریزش ۱۰۰ درصد شده ولی موهای پشت سر آنها دارای تراکم بسیار خوبی است.
چرا موهای جلوی سر دچار ریزش می شوند ولی موهای ناحیه پشت سر در مقابل ریزش مقاوم ترند؟
باید گفته شود پوست سر در این ناحیه اشکالی ندارد، بلکه موهای این منطقه حساسیت بیشتری را به عوامل اصلی و نشر مو که همان ارث و هورمون هستند، دارا بوده و به همین دلیل، این حساس شدن موها به هورمون تستسترون می تواند در فردی از سن ۱۸ سالگی سبب ریزش و کم پشتی شود و در فرد دیگری از سن ۳۵ سالگی ریزش مو شروع شود. برخی اصلا این ژن را ندارند و موها حتی تا سن ۸۰ سالگی نیز تقریبا کامل و بدون ریزش وجود دارند؛ البته این دسته از افراد درصد کمی را در آقایان تشکیل می دهند.
در این رابطه می توان به یکی از مراجعه کنندگان این مرکز اشاره کنیم که دو برادر دو قلوی ۲۴ ساله بودند که یکی از آنها از موهای بسیار خوبی برخوردار بود ولی قل دوم در ناحیه جلو، وسط و عقب سر دچار ریزش ۱۰۰٪ موها شده بود (البته این دو قلو دو تخمکی بودند). همان طور که در مورد موی سر این دو مشاهده شده از نظر ژن كاملا شبیه هم نبودند؛ یعنی یک قل ژن ریزش مو را به شدت داشته ولی قل دوم فاقد این ژن بود.
مراحل ریزش مو در ۹۵٪ از افراد به خصوص در آقایان از طرح «نوروود» پیروی می کنند. او ریزش مردانه را با علل هورمونی و ارثی به یکی از اشکال زیر تقسیم بندی کرده است.
دیدگاهتان را بنویسید