همه چیز درباره مکانیسم سونوگرافی
در این مقاله توضیحاتی درباره مکانیسم سونوگرافی و انواع تصویربرداری های چند بعدی از جمله اکوکاردیوگرافی جنینی ارائه می شود، با ما همراه باشید.
مکانیسم سونوگرافی چیست؟
امواج مورد استفاده در سونوگرافی زنان از جنس امواج صوتی و در واقع صدا هستند که ضرری برای بدن ندارد. اینها امواج فرا صوتی هستند.
جنس آنها دقیقا مانند صدا است ولی به علت بالا بودن فرکانس یا بسامد آنها قابل شنیدن به توسط گوش انسان نیستند. با این حال خواص صوت و صدا را دارند یعنی در برخورد با موانع منعکس می شوند.
سونوگرافی زنان روش تصویر برداری دردناکی نیست و در حین انجام آن بیمار ناراحتی احساس نمی کند.
روش انجام سونوگرافی:
اگر بخواهیم درباره مکانیسم سونوگرافی و روش انجام آن توضیح دهیم بهتر است بگوییم برای انجام سونوگرافی، توسط یک وسیله خاص که پزشک سونولوژیست (متخصص تصویربرداری که سونوگرافی می کند) روی اندام شما قرار می دهد امواج صوتی با فرکانس بالا که برای گوش انسان قابل شنیدن نیستند به درون بدن تابانده می شوند.
این امواج بعد از برخورد به بافت های مختلف بدن بازتابیده شده و امواج بازتابش شده به توسط همان دستگاه مجددا دریافت می شود.
درون بدن انسان از بافت های مختلفی درست شده که توانایی آنها در بازتابش امواج صوتی متفاوت است. بعضی از آنها امواج صوتی را بهتر و بعضی کمتر منعکس می کنند.
پس شکل و ساختار بازتابش امواج صوتی در سونوگرافی تابعی از شکل و مواد تشکیل دهنده بافت های درونی بدن است که مورد تابش قرار گرفته است.
امواج بازتابیده شده از بدن به توسط یک کامپیوتر تجزیه و تحلیل شده و به تصویر تبدیل می شود. پزشک متخصص تصویربرداری این تصاویر را بر روی مانیتور دستگاه دیده و ممکن است بعضی از آنها را چاپ کند.
در سونوگرافی، بیشتر بافت های نرم اندام دیده شده و بررسی می شوند. پس سونوگرافی وسیله مناسبی برای تشخیص مشکلات استخوان نیست ولی با آن می توان بعضی مشکلات عضلات، رباط ها، تاندون ها و بسیاری بافت های دیگر را بررسی کرد.
سونوگرافی ممکن است به صورت دو بعدی و یا سه بعدی باشد. همچنین می توان تصویر سونوگرافی اندام را در حال حرکت و فعالیت دید. سونوگرافی قلب را اکوکاردیوگرافی می نامند.
نوع خاصی از سونوگرافی به نام سونوگرافی داپلر وجود دارد. این روش تصویربرداری براساس پدیده داپلر کار می کند و هدف از انجام آن بررسی میزان و سرعت جریان خون در ورید ها و شریان های بدن است. در ارتوپدی از این روش بیشتر برای بررسی احتمال لخته شدن خون در ورید های عمقی ساق استفاده می شود.
انواع سونوگرافی : (دسته بندی کلی)
اساسا درباره مکانیسم سونوگرافی هفت روش متفاوت وجود دارد، اما روند اصلی یکسان است. انواع مختلف روش ها عبارتند از:
۱- سونوگرافی ترانس واژینال:
جهت تولید تصاویر سونوگرافی در داخل واژن مورد استفاده قرار می گیرند که ترانس واژینال اغلب در دوران اولیه بارداری استفاده می شود.
۲- سونوگرافی معمولی:
معاینه ای که از یک مبدل استفاده می شود و در نواحی مختلف بدن مانند شکم برای تولید تصاویر دو بعدی از جنین در حال رشد صورت می گیرد.
۳- سونوگرافی تخصصی:
این معاینه شبیه سونوگرافی معمولی است، اما این نوع معاینه یک مشکل مشکوک را هدف قرار می دهد و از تجهیزات پیچیده تر استفاده می شود.
انوع سونوگرافی ها به همراه توضیحات کامل را در زیر مشاهده می کنید.
کلینیک تخصصی پژواک، یکی از بهترین کلینیک های تصویربرداری سعادت آباد تهران می باشد که اکثر خدمات تصویربرداری را برای شما مراجعین محترم فراهم کرده است. کلیه تصویربرداری های معمولی و تخصصی در این کلینیک انجام می پذیرد.
۴- تصویربرداری رنگی یا کالر داپلر :
این روش تصویربرداری تغییرات جزئی در فرکانس امواج فراصوتی را اندازه گیری می کند، زیرا آنها از اجسام متحرک مانند سلول های خونی تصویربرداری می کنند.
۵- سونوگرافی سه بعدی :
با استفاده از prob های مخصوص از قبل طراحی شده و نرم افزار های تخصصی مثلا برای تولید تصاویر سه بعدی از جنین در حال رشد است.
۶- سونوگرافی ۴ بعدی یا ۳ بعدی داینامیک :
با استفاده از اسکنر های مخصوص طراحی شده و مثلا برای نگاه کردن به صورت و حرکات کودک قبل از زایمان استفاده می شود.
۷- اکوکاردیوگرافی جنینی :
استفاده از اکوکاردیوگرافی جنینی(امواج اولتراسوند) برای ارزیابی آناتومی و عملکرد قلب کودک است. دستگاه های پیشرفته ای در زمینه اکوکاردیوگرافی جنینی در کلینیک پژواک موجود می باشد. این گزارش برای کمک به ارزیابی مشکلات نقص قلب مادرزادی مورد استفاده قرار می گیرد.
برخی از کاربردهای رایج این فرایند چیست؟
درباره مکانیسم سونوگرافی(تصویربرداری اولتراسوند)می توان گفت که، به تشخیص انواع متعددی از شرایط کمک می کند و می تواند آسیب وارد شده به یک اندام خاص در طول بیماری را ارزیابی نماید. سونوگرافی به پزشک کمک می کند نشانه های زیر را ارزیابی کند:
- درد
- تورم
- عفونت
سونوگرافی یک روش مفید برای بررسی اندام های داخلی بدن است. اندام هایی که می توان از طریق این فرآیند مورد بررسی قرار داد به شرح زیر است (البته باید به خاطر داشته باشید که سونوگرافی تنها به این اندام ها محدود نمی شود):
- قلب و عروق خونی از جمله آئورت شکمی و شاخه های اصلی آن
- کبد
- کیسه صفرا
- طحال
- پانکراس
- کلیه
- مثانه
- رحم، تخمدان و جنین در زنان باردار
- چشم
- تیروئید و غده پاراتیروئید
- کیسه بیضه(بیضه)
- مغز نوزاد
- باسن نوزاد
- ستون فقرات نوزاد
از سونوگرافی در شرایط زیر نیز استفاده می شود:
- فرایند راهنما در بیوپسی سوزنی که در آن از سوزن برای نمونه برداری از سلول های ناحیه شکمی استفاده می شود.
- تصویر سینه ها و راهنمایی برای بیوپسی از بافت های سرطان سینه.
- تشخیص طیف وسیعی از بیماری های قلبی همچون مشکلات موجود در دریچه ها، نارسایی احتقانی قلب. ارزیابی آسیب های وارد شده به قلب بعد از حمله قلبی نیز از طریق سونوگرافی امکان پذیر است. سونوگرافی از قلب را عموما “اکوکاردیوگرام” یا “اکو” می نامند.
سونوگرافی داپلر نیز به پزشک کمک می کند شرایط زیر را مشاهده و ارزیابی نماید:
- انسداد جریان خون (همچون لخته شدن خون)
- باریک شدن رگ ها
- تومورها و ناهنجاری های عروقی مادرزادی
- کمبود جریان خون به بخش ها و اندام های متعدد
- جریان بیشتر خون به نواحی مختلف بدن که اغلب در عفونت دیده می شود.
با استفاده از علمی که در مورد سرعت و حجم خون از طریق سونوگرافی داپلر به دست می آید، پزشک می تواند نیاز بیمار به فرایند های مختلفی همچون آنژیوپلاستی را تشخیص دهد.
قبل و بعد از سونوگرافی چه مواردی را تجربه خواهم کرد؟
سونوگرافی زنان همانطور که قبلا نیز ذکر کردیم یک فرآیند بدون درد است و بیشتر بیماران می توانند آن را تحمل کنند. در سونوگرافی هایی که مبدل داخل بدن قرار می گیرد، ممکن است فرد احساس خوبی نداشته باشد.
اگر سونوگرافی داپلر انجام شود، بیمار ممکن است صداهای پالس مانندی را بشنود. معمولا انجام سونوگرافی بیشتر از 30 دقیقه زمان نمی گیرد با این وجود در شرایطی که نیاز به بررسی گسترده تر وجود داشته باشد ممکن است بیشتر از یک ساعت طول بکشد.
بعد از اینکه سونوگرافی تکمیل شد ممکن است از بیمار خواسته شود لباس های خود را بپوشد و منتظر بررسی تصاویر به دست آمده بماند. بعد از بررسی، باید بتوانید بلافاصله فعالیت های عادی خود را از سر بگیرید.
خطر ها و مضرات سونوگرافی:
از خطر ها و مضرات سونوگرافی می توان گفت، آزمایش سونوگرافی زنان یک آزمایش عکس برداری بدون درد است و هیچ پیچیدگی و مشکل خاصی را به همراه نخواهد داشت و امواج فرا صوت ممکن است آسیب زا به نظر برسند.
این آزمایش کاملاً روی پوست انجام می شود و به اعضای داخل بدن نمی رسد و سونوگرافی معمولا مشکلات خاصی را به همراه ندارد در حالی که انرژی امواج فرا صوت می توانند کمی بافت پوست شما را آشفته کنند، به همین دلیل تکنسین سعی می کند که از روش هایی استفاده کند که پوست شما در معرض حداقلی این امواج قرار بگیرد و بنابراین سونوگرافی یکی از امن ترین روش های عکس برداری می باشد.
دیدگاهتان را بنویسید